Açıklama
Ülkemizde dört mevsim mutfaklardan eksik olmayan, hamur işlerinden salatalara kadar pek çok yemekte kullanılan ve faydaları da saymakla bitmeyen bir yeşillik olan maydanoz, çok eski çağlardan beri sevilerek tüketilen bir bitki olmuştur. Antik Yunan’da sağlığa faydaları nedeniyle kutsal sayılmış, Antik Roma’da ise yemekleri süslemek için kullanılmıştır. Akdeniz bölgesine özgü olan maydanoz bitkisini yetiştirmek oldukça kolay olduğundan, günümüzde dünyanın pek çok yerinde üretimi yapılmaya devam edilmektedir. Sadece Türkiye’de yılda 32.000 ton maydanoz üretimi yapıldığı bilinmektedir. Büyük çaplı üretimleri genel olarak Marmara, Akdeniz ve Ege bölgelerinde yapılmaktadır.
Maydanoz nedir?
Apiaceae (Maydanozgiller) familyasına ait bir bitki türü olan maydanozun en sık kullanılan türünün Latince ismi Petroselinum crispum’dur. İki yıllık, otsu bir kültür bitkisidir ancak kökleri toprak içerisinde uzun yıllar boyunca kalabildiği için de çok yıllık bitkiler arasında da kabul edilir. Kökleri 70-80 santimetre kadar derine uzanabilirken, bitkinin yeşil gövdesi 30-100 santimetreye kadar boylanabilir. Rutubetli ve sulak topraklarda daha kolay yetişir.
Bitkinin yaprakları düz ve kıvırcık olmak üzere iki forma gelişebilir. Düz yapraklı olan çeşitlerde üç ila beş parçalı ve kıvrımsız geliştikleri görülür. Kıvırcık yapraklı çeşitler ise kenarları kıvrık ve daha etlidir. Bir bitkinin üzerinde 20 adet çiçek şemsiyesi olgunlaşabilir. Çiçekler iki parçalı meyvelere ve tohumlara dönüşürler. Tohumlar oldukça küçük, oval şekilli, gri yeşil renktedir. Bitkinin yeşil ve taze yapraklarından faydalanıldığı gibi bu küçük tohumlarından da faydalanılmaktadır.
Maydanozu taze olarak yemek kadar, çay şeklinde tüketmenin de sağlığa birçok faydası bulunuyor. Maydanozun taze yapraklarından ya da kurutularak baharat gibi de kullanılabilen kısımlarından bitki çayı demlenebiliyor.
Maydanoz çayı tarifleri
Maydanozlu detoks çayı tarifi: Bir çay kaşığı rezene, 6 dal taze nane, 7-8 dal taze maydanoz, iki dilim taze zencefil ve bir kabuk tarçın, üç su bardağı kaynamış suyun içerisinde 10 dakika boyunca demlenir. Süzüldükten sonra içerisine iki dilim limon ilave edilir. Karışım sıcak ya da soğuk olarak içilebilir.
Hazımsızlık için maydanozlu çay tarifi: Bir çay kaşığı kimyon, bir çay kaşığı anason, bir çay kaşığı kekik ve 4-5 dal taze maydanoz, bir su bardağı kaynamış suyun içinde 10 dakika demlenir. Süzüldükten sonra bir çay kaşığı bal ilave edilebilir.
Adet söktürücü maydanoz çayı tarifi: Bir tatlı kaşığı tıbbi papatya, 3-4 yaprak aslan pençesi ve bir tatlı kaşığı oğul otu, bir su bardağı kaynamış suyun içerisine ilave edilir ve 8-10 dakika kadar ağzı kapalı olacak şekilde demlenmeye bırakılır. Süzüldükten sonra sıcakken tüketilmelidir. Beklenen adet tarihine yakın tarihlerde günde iki fincan kadar içilebilir.
Maydanoz çayının olası yan etkileri
- Maydanoz çayı uzun süre sıklıkla tüketildiğinde böbreklerin çok fazla çalışmasına neden olabileceğinden, böbreklerinde kronik bir rahatsızlık bulunan kişilerin dikkatli tüketmesi gerekir.
- Tansiyon düşürücü etkisi bulunduğundan dolayı tansiyon rahatsızlığı bulunan kişilerin az miktarda kullanıp etkilerini gözleyerek tüketmesi tavsiye edilir.
- Hamilelikte ve emzirme dönemindeki etkileri tam olarak bilinmediğinden dolayı, bu dönemlerdeki kadınların herhangi bir maydanoz kürü uygulamadan önce muhakkak doktorlarına danışmaları tavsiye edilir.
