Açıklama
Uzakdoğu ülkelerinde yabani olarak bulunan ve yüzyıllardır güçlü etkileri için kullanılan bir bitki olan ginseng, günümüzde tüm dünyada popüler bir ürün olarak tüketiliyor. Bitkinin botanik ismi olan Panax, Yunancada ‘tam olarak iyileşme, her şeyi iyileştiren’ anlamlarına gelen ‘panacea’ kelimesinden türetilmiştir.
Ginseng nedir?
Araliaceae (Sarmaşıkgiller) familyasına ait bir bitki olan ginsengin birden fazla türü bulunmaktadır. Genel olarak ginseng bitkisi, Latince ismi Panax ile anılır. Dayanıklı ve çok yıllık bir bitki olan ginseng, orman altı gölgelik yerlerde, serin ve humuslu topraklarda yetişir. Uzakdoğu ve Amerika’da yetişebilmekte ancak ülkemizde yetişmemektedir. Bitkinin en etkili olan kısmı kökleridir ve bitki ekildikten sonra 3 ila 9 yıl içerisinde hasat edilebilir. Bu nedenle özen isteyen ve kıymetli bir bitki olarak kabul edilir.
Bitkinin en çok köklerinden faydalanılsa da, yaprakları da kurutularak çay ve bitkisel drog yapımında kullanılmaktadır.
Ginseng çeşitleri nelerdir?
En çok bilinen iki ginseng çeşidi Kore ginsengi (Panax ginseng) ve Amerikan ginsengidir (Panax quinquefolius). İki tür de benzer özellikler gösterir. Bunların yanı sıra ginseng olarak pazarlanan birçok başka tür de bulunmaktadır.
Ginseng çayı tarifleri
Canlandırıcı ginseng-zencefil çayı: İki parça kurutulmuş zencefil kökü ve bir-iki dilim kurutulmuş ginseng kökü, bir tatlı kaşığı kadar rendelenmiş limon kabuğu ile birlikte 1 su bardağı kaynamış suyun içerisine ilave edilir. 5 dakika boyunca kısık ateşte ısıtılır. 5 dakika da kapağı kapalı şekilde demlendikten sonra süzülerek içilir. Özellikle bağışıklık sistemini güçlendirmek, fiziksel ve zihinsel olarak rahatlamak ve motivasyonu arttırmak için çok etkili bir karışımdır.
Limonotu ve ginseng çayı: Bir tatlı kaşığı kurutulmuş limonotu ya da iki tatlı kaşığı taze limonotu, bir tatlı kaşığı kurutulmuş ginseng kökü ile karıştırılır, üzerine bir su bardağı kaynamış su ilave edilir. 5 dakika boyunca kısık ateşte ısıtılır. 10 dakikaya kadar demlenir, süzüldükten sonra içilir. Lezzetli ve canlandırıcı bir karışım olarak özellikle sabah saatlerinde tüketildiğinde konsantrasyonu arttırır, ruh halini iyileştirir.
Ginsengin diğer kullanım alanları
Ginseng bitkisinin kökü ve yaprakları, difüzyon, infüzyon ve dekoksiyon yöntemiyle çay gibi tüketilerek kullanıldığı gibi, taze olarak özellikle Uzakdoğu mutfağında yemeklerde veçorbalarda da kullanılmaktadır.
Ginseng çayının yan etkileri
Ginseng çok güçlü etkilere sahip bir bitki olduğu için, bazı kişilerde ciddi yan etkilere neden olabilir. Bir bardak ginseng çayı tükettikten sonra aşağıdaki belirtilerden birinin görüldüğünü fark ederseniz, ginseng kullanmayı bırakmanız gerekmektedir:
- Huzursuzluk ve gerginlik
- İştahsızlık
- Uykusuzluk
- Mide bulantısı ve kusma
- Baş ağrısı
- Tansiyon düşüklüğü
- Vajinal kanama
- Şişkinlik
- Kan şekerinde ani düşüş
- Çarpıntı
- Konsantrasyon bozukluğu
Yapılan araştırmalar, hamilelik ve emzirme dönemlerinde ginsengin yan etkilerinin ortaya çıkabileceğini göstermiştir. Hamileyseniz veya emziriyorsanız, ginseng kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
